همه افرادی که کم و بیش با دستگاه های الکترونیکی آشنا هستند به این موضوع واقف اند که تمام این دستگاه ها دارای یک تراشه اصلی هستند که نقش کنترل و محاسبات و اجرای فرمان ها را به عهده دارد.
در برخی دستگاه ها به این تراشه IC گفته می‌شود و در برخی از دستگاه های پیچیده تر مانند کامپیوتر به آن پردازشگر مرکزی یا CPU گفته می‌شود. پس نقش اساسی در عملکرد لپ تاپ یا کامپیوتر ها بر عهده این قطعه است.

در زمینه تولید کامپیوتر و لپ تاپ دو ابر شرکت هستند که به طور اختصاصی CPU تولید می‌کنند که البته این دو شرکت رقبای سر سخت هم به حساب می‌آیند. نام هر دو این شرکت ها برای بیشتر افراد آشنا است ولی در مورد سابقه و انواع تولیدات آن ها اطلاعات کمی دارند . نام این دو ابر شرکت intel و AMD ست. در مقاله ای جدا به بررسی انواع CPU اینتل پرداختیم و این بار قصد داریم به معرفی انواع CPU های AMD می‌پردازیم.

انواع پردازنده های AMD

بررسی تاریخچه کمپانی AMD

قبل از این که به معرفی انواع پردازنده های AMD بپردازیم چند سطری در مورد تاریخچه AMD صحبت می کنیم:

AMD مخفف Advanced Micro Devices است و نام یک شرکت تولید کننده تراشه های سیلیکونی و نیمه هادی و تراشه های گرافیکی است . این شرکت در سال 1969 تقریبا یک سال بعد از اینتل تاسیس شد. این شرکت همیشه فراز و نشیب های زیادی داشته است. جالب است بدانید اولین ریز پردازنده تولید شده این شرکت مهندسی معکوس شده تراشه 4004 اینتل بود. در بخشی از تاریخچه این شرکت همکاری و شراکت با شرکت زیمنس آلمان هم به چشم میخورد.

یکی از مهمترین نقطه های عطف این شرکت خرید شرکت ATI در سال 2006 میلادی بود. شرکت ATI در زمینه تولید تراشه های گرافیکی فعال بود و رقیب شرکت Nvidia به شمار می‌رفت. شرکت AMD در زمینه تولید CPU همیشه نسبت به اینتل ضعیف تر بود و در گذشته رقابت، همیشه به نفع اینتل تمام می شد. ولی با پیشرفت سریع تکنولوژی در زمینه تولید CPU و تراشه ها در چند سال گذشته، رقابت در این زمینه بین غول های اینتل و AMD شدت گرفت. درست در 13 دسامبر 2016 بود که AMD پس از معرفی پردازنده های RYZEN  توانست به سرعت و با قدرت به اوج برگردد و به طور پیوسته سیر صعودی داشت باشد.

شاید برایتان جالب باشد که بدانید پردازنده کنسول های بازی سونی (PlayStation) و مایکروسافت (XBOX) از تولیدات شرکت AMD هستند. تولیدات AMD در بخش پردازنده (CPU) به دو دسته تقسیم می‌شود . بخش اول که به همان نام CPU شناخته می‌شود و بخش دوم به نام APU شناخته می‌شود.

AMD از کجا شروع کرد و به کجا رسید ؟

تاریخچه و موسس کمپانی شرکت AMD

APU چیست و چه عملکردی دارد؟

همانطور که متوجه شدیم شرکت AMD در زمینه تولید تراشه های گرافیکی هم فعالیت دارد. این شرکت با ادغام یک پردازنده مرکزی و یک پردازنده گرافیکی بر روی یک تراشه  APU را تولید کرد.
در واقع APU مخفف Accelerated Processing Unit به معنی واحد پردازش سریع شده است. پس در واقع CPU هایی که پردازنده گرافیکی مجتمع (آنبرد) دارند را این شرکت APU می‌نامد. ولی این فقط یک نام تجاری است و کماکان بیشتر فعالان در بازار کامپیوتر آن را به نام CPU می‌شناسند.

نکته: اینتل هم CPU هایی تولید می‌کند که قابلیت پردازش گرافیکی مجتمع (آنبرد) دارند. ولی تاکنون پردازشگرهای گرافیکی موجود در CPU های AMD قوی تر بوده‌اند.

ترکیب کارت گرافیک و پردازنده در تولید APU

برای سنجش قدرت CPU های AMD چه معیارهایی وجود دارد؟

بطور کلی معیار سنجش قدرت CPU به چند المان بستگی دارد، که از مهمترین آن ها عبارتند از:

  • تعداد هسته بیشتر (هسته = Core)
  • تعداد رشته یا هسته مجازی(Thread)
  • فرکانس CPU بالاتر  ( Clock Speed)
  • حافظه کش بیشتر (Cache)
  • توان طراحی حرارتی (TDP)
  • فناوری Hyper-Threading
  • فناوری Turbo Boost

در بسیاری از مواقع هرچه مقدار اعداد بالاتر باشد بیانگر قدرت پردازش بیشتر CPU است و نشان دهنده این است که می تواند انتظار عملکرد بالاتری از سیستم خود داشته باشید. اگر دوست دارید اطلاعاتی در مورد مقایسه پردازنده های Intel و AMD داشته باشید این مقاله می تواند برای شما مفید باشد.

 

انواع پردازنده های AMD

در حال حاضر AMD برای 5 گروه پردازنده تولید می کند که عبارتند از :

  • سرورها (Server)
  • کارهای بسیار سنگین حرفه ای(WorkStation)
  • سفارشی مانند کنسول های بازی Semi-Custom & Embedded))
  • لپ‌تاپ (Laptop)
  • کامپیوترهای رومیزی (Desktop)

اکنون به معرفی انواع پردازنده AMD می‌پردازیم ولی برخی از مدل های آن از خط تولید خارج شده اند

  • AMD Turion
  • AMD Sempron
  • AMD Phenom
  • AMD FX Series
  • AMD E Series
  • AMD A Series
  • AMD Athlon
  • AMD Ryzen
  • AMD EPYC

 

AMD Turion

AMD Turion نام یکی از پردازنده های کم مصرف لپ‌تاپی AMD است که با پردازنده های لپ‌تاپی اینتل، مانند پردازنده Pentium و Dual Core و Quad Core  رقابت می کرد. (از سال 2011 تولید سی پی یو های توریون متوقف شده است) البته در حال حاضر لپ تاپ با پردازنده پنتیوم در حال تولید هستند.

پردازنده AMD مدل Turion

AMD Sempron

Sempron یکی دیگر از CPU های AMD است  که برای کامپیوترهای رومیزی ارزان تولید می‌شد. Sempron با سری پردازنده های Celeron اینتل رقابت می‌کرد. آخرین سری از Sempron در آوریل 2014 تولید شد. این سری نیز با راه اندازی AMD های سری A بازنشسته شد. اما لپ تاپ با پردانده سلرون در حال تولید هستند که لیست کاملی از این دست لپ تاپ ها رو می توانید مشاهده کنید.

 

AMD Phenom

AMD Phenom از خانواده پردازنده های کامپیوترهای رومیزی (دسک تاپی) بودند. پردازنده های این سری 6 هسته ای ، 4 هسته ای ، 3 هسته ای و 2 هسته ای بودند. اولین Phenom در نوامبر 2007 منتشر شد. نسل دوم و بهبود یافته آن در دسامبر 2008 به نام Phenom II منتشر شد. آخرین سری Phenom در سال 2011 تولید شد.

پردازنده phenom از amd

AMD FX Series

سری پردازنده های AMD FX مجموعه‌ای از ریزپردازنده‌های پیشرفته AMD برای کامپیوترهای شخصی بودند که در سال 2011 معرفی شد و به عنوان اولین پردازنده دسک‌تاپی 8 هسته‌ای AMD شناخته شد.

هدف AMD از تولید این سری رقابت مستقیم با پردازنده‌های دسکتاپ Core اینتل بود (به‌ویژه پردازنده های سری Sandy Bridge و Ivy Bridge اینتل)

بعدها در سال 2017 سری Ryzen منتشر شد و جایگزین سری FX شد و سری رایزن نیز با معماری Skylake اینتل رقابت را شروع کرد.

پردازنده AMD FX Series

AMD E Series

سری E از CPUهای AMD جزء پردازنده های کم مصرف می‌باشد که در ابتدا برای استفاده در لپ‌تاپ ها تولید شد ولی اکنون در لپ‌تاپ ها و کامپیوترهایی رومیزی استفاده می شود. اولین CPU از این نسل در تابستان 2012 عرضه شد. سری E در واقع یک APU است، یعنی ترکیبی از CPU و یک پردازشگر گرافیکی AMD روی یک تراشه است.

سری E اغلب 2 یا 4 هسته ای هستند و این سری رقیبی برای Celeron اینتل به شمار می‌آید. این سری مانند سلرون برای کارهای عمومی و معمولی مانند وبگردی ، ویرایش متن ، نمایش فیلم و در کل کاربری خانگی و عمومی مناسب است.

 

AMD A Series

این سری از پردازنده ها مانند سری E از نوع APU هستند یعنی روی تراشه آن هم CPU و هم تراشه گرافیکی(IGP) وجود دارد.

پردازنده های موجود در این سری 2 یا 4 هسته ای می‌باشند ولی از سری E قویتر هستند. همچنین سری A را مانند سری E می‌توان رقیب Celeron اینتل دانست .

این مجموعه برای استفاده های سبک مانند گشت و گذار در اینترنت، تماشای ویدیو، ویرایش متن و کارهای سبک مناسب است..

پردازنده amd سری a

AMD Athlon

Athlon نام یکی از CPU های با سابقه شرکت است. این سری از سال 1999 در خط تولید AMD بوده و برای کامپیوتر های رومیزی تولید شده بود. در طول سال‌ها، معماری Athlon تغییراتی داشته و همواره معماری آن متناسب با CPU های هم دوره خود بوده است . در سال 2019 Athlon مبتنی بر معماری Zen با پردازنده گرافیکی Radeon تولید شد که در همان سال به عنوان پردازنده AMD پایین رده با بالاترین عملکرد معرفی شد. . اکنون پردازنده های اتلون به عنوان APU‌های اقتصادی با گرافیک یکپارچه هم برای لپ تاپ تولید میشوند و هم برای کامپیوترهای شخصی .

AMD این سری از Athlon را برای رقابت با Intel Pentium تولید می‌کند.

پردازنده AMD Athlon

AMD Ryzen

رایزن نام یکی دیگر از CPUهای چند هسته‌ای AMD مبتنی بر معماری Zen است . این سری برای کامپیوترهای شخصی ، لپ تاپ ، سرور و ایستگاه های کاری(WorkStation) طراحی و به بازار عرضه شده است.

بعد از ارائه اولین نسل از این پردازنده در سال 2017 بود که AMD جان دوباره گرفت و در برخی موارد از اینتل نیز پیشی گرفت. تا کنون 6 نسل از سری پردازنده های AMD Ryzen منتشر شده است. بسیاری از این پردازنده ها از نوع APU هستند. یعنی پردازنده گرافیکی بر روی تراشه CPU وجود دارد و نیاز به خرید کارت گرافیک مجزا برای انجام کارهای روزمره نیست.

رقیب اصلی این سری از پردازنده های AMD  پردازنده های Core i اینتل است. این پردازنده ها هم مانند پردازنده های اینتل با اعداد مشابه نام گذاری شده است که عبارتند از : Ryzen 3 ,Ryzen 5 ,Ryzen 7  ،Ryzen 9 و یک نوع پردازنده فوق العاده قوی به نام Ryzen Threadripper که شما می‌توانید لیستی از لپ تاپ های با پردازنده رایزن 9 را که عموما لپ تاپ های گیمینگ و بالارده به شمار می رود را در این مقاله مشاهده کنید: لپ تاپ رایزن 9

البته لازم به ذکر است لپ تاپ رایزن 7  و رایزن 5 هم از قدرت خوبی برخوردار هستند و بعضا از این نوع سی پی یو ها هم در لپ تاپ های بالا رده مشاهده وجود دارد.

پردازنده RYZEN

AMD Ryzen 3

رایزن 3 از سری آتلون (Athlon) قوی تر هستند ولی در خانواده رایزن جزو پایین رده ها محسوب می‌شود. همچنین در اغلب موارد از Intel Core i3 مقداری ضعیف تر است. با این وجود این پردازنده قدرت کافی برای پردازش کارهای محاسباتی روزمره و انجام کارهای نسبتاً دشوار را دارد. همچنین ارزان تر از پردازنده های Core i3 اینتل است. بیشتر مواقع رایزن 3 چهار هسته ای هستند. راستی مقاله انواع سی پی یو Core i3 شاید برای شما مفید باشد.

AMD Ryzen 5

رایزن 5 جزء پردازنده های میان رده از خانواده رایزن است. اغلب رایزن 5 ها 4 هسته‌ای یا 6 هسته ای  عرضه می‌شوند. پردازنده های Ryzen 5 سرعت بالاتری نسبت به Ryzen 3 دارند و قدرت عملکرد کافی برای انجام وظایف نسبتاً دشوار را دارند. این عضو خانواده رایزن، رقیب مستقیم پردازنده های Core i5 اینتل هستند.

هرآنچه که باید در مورد انواع پردازنده های Core i5 بدانید!

AMD Ryzen 7

رایزن 7 یک پردازنده بسیار کارآمد از خانواده Ryzen است که کارایی بالایی دارد. Ryzen 7 رقیب سر سخت پردازنده‌های Core i7 اینتل است. پردازنده های Ryzen 7 با تعداد هسته 4 ، 6 یا 8 هسته تولید می‌شوند. این پردازنده توانایی انجام وظایف محاسباتی فشرده و بسیار دشوار و سنگین را دارد.

مقاله انواع پردازنده Core i7 اینتل و ویژگی های آن شاید برای شما مفید باشد.

AMD Ryzen 9

رایزن 9 قوی ترین پردازنده لپ تاپی یا دسکتاپی (رومیزی) از خانواده رایزن است. این پردازنده سرعت بسیار بالایی دارد و رقیب اصلی Intel Core i9 است که می تواند وظایف و برنامه های محاسباتی بسیار فشرده و بسیار دشوار را به راحتی انجام دهد. این پردازنده خیلی بیشتر از یک پردازنده مخصوص بازی کارایی دارد.

یکی از مشخصات و ویژگی های CPU های رایزن 9 تعداد هسته های بالای آن ها است. این پردازنده ها انواع 14 هسته ای و 16 هسته ای دارند بلکه در نسل های بعدی این تعداد هسته افزایش یابد.

Ryzan Threadripper

در آگوست 2017، AMD خط تولید Ryzen Threadripper خود را راه اندازی کرده است . این پردازنده فوق العاده قوی با هدف بکارگیری در ایستگاه های کاری (کارهای بسیار سنگین) منتشر شد. پردازنده های رایزن 9 در برخی موارد تا 64 هسته واقعی دارند. ویژگی بارز این پردازنده اجرای چندین دستور همزمان و پشتیبانی از مقدار Ram بیشتر است.

این سری از پردازنده‌ها در بسیاری از مواقع از رقیب خود یعنی intel Xeon قویتر بوده و هستند.

Ryzan Threadripper

نکته : نسخه های Athlon PRO و Ryzen PRO هم موجود هستند بیشتر برای نیازهای تجاری سازمان ها طراحی شده است که از نظر امنیتی از سایر نسخه های هم نامش قوی تر هستند.

AMD EPYC

EPYC نام قوی ترین پردازنده‌های تولید شده توسط AMD است. این پردازنده ها در ژوئن 2017 معرفی شدند، و به طور اختصاصی برای استفاده در سرورها تولید شدند.

پردازنده‌های Epyc از معماری شبیه پردازنده های معمولی (دسکتاپی) بهره می‌برد. اما ویژگی‌های بسیار بالاتری دارند مانندتعداد هسته‌های بالاتر، پشتیبانی از PCI Express هایی با سرعت بالاتر، پشتیبانی از مقدار Ram بیشتر و حافظه کش بیشتر هستند. همچنین این پردازنده ها از قابلیت به کارگیری چند تراشه ای بر روی یک برد را پشتیبانی می کنند.

پردازنده AMD مدل EPYC

 

به عنوان نتیجه گیری باید گفت که…

در این مقاله سعی کردیم به طور خیلی ساده و به دور از موارد و اصطلاحات گنگ و گیج کننده به بررسی و توضیح مختصر در مورد انواع پردازنده های AMD صحبت کنیم و از ویژگی های هریک از آن ها بگوییم.